Internationale Spectator 2 – 2015 (jrg. 69) – Item 11 van 12

nieuw verschenen

Recente boeken over terrorisme en terrorismebestrijding in Afrika en Irak

Deze rubriek staat onder redactie van Joris Kreutzer

Nick Ridley

Terrorism In East And West Africa: The Under-focused Dimension

Cheltenham: Edward Elgar Publishing, 2014; 240 blz.; € 90,=

ISBN: 978-1-7834-7051-8

Sinds de aanslagen van 11 september 2001 is er, ondanks grootschalige internationale inspanningen tegen het wereldwijde terrorisme, een zorgwekkend gebrek aan aandacht voor terroristische activiteiten in Afrika. In dit boek onderzoekt de Britse veiligheidsdeskundige Nick Ridley het terrorisme in Oost- en West-Afrika, de maatregelen die sinds 9/11 in deze regio zijn genomen om het terrorisme te bestrijden, alsmede de effectiviteit hiervan.

In zijn analyse benadrukt Ridley dat de oorzaken van het gebrek aan aandacht voor Afrikaans terrorisme minder relevant zijn. Hij analyseert hoe de maatregelen die wél plaatsvinden worden uitgevoerd en wat hun impact is. Hierbij legt hij de nadruk op de financiering van deze maatregelen en de problemen met de implementatie ervan in de diverse Afrikaanse landen in de regio. In deze context stelt Ridley dat bemoeienis en hulp vanuit het Westen vaak averechtse effecten heeft. Het belangrijkste punt dat hij in zijn boek wil maken, is dat de huidige strategie voor het bestrijden van terrorisme in Afrika niet werkt. In de zoektocht naar een strategie die wél werkt, zal meer onderzoek nodig zijn.

Malcolm W. Nance

The Terrorists of Iraq: Inside the Strategy and Tactics of the Iraq Insurgency, 2003‑2014

New York: Routledge, 2014; 404 blz.; € 53,=

ISBN: 978-1-4987-0689-6

Malcolm W. Nance, consultant op het gebied van contraterrorisme en veiligheid voor het Amerikaanse leger en verscheidene inlichtingendiensten, onderzoekt de geschiedenis van Iraakse terreurgroeperingen en de opkomst van de Islamitische Staat in Irak en Syrië (ISIS). Nance besteedt aandacht aan de ontstaansgeschiedenis, de organisatie en de leden van al-Qaida in Irak (nu ISIS), aan sji’itische opstandelingen en opstandelingen die loyaal bleven aan het voormalige Baath-regime. Ook onderzoekt hij hoe Irak het middelpunt kon worden in de strategie van ISIS om een Islamitisch Kalifaat te creëren.

In zijn analyse van de terreurgroepen in Irak beschrijft de auteur hun politieke, militaire en religieuze strategie, alsmede de tactieken van opstandelingen op de grond. Hij laat zien hoe deze terroristen specifieke terroristische aanslagen plegen op heel bewust gekozen momenten om hun strategische en politieke doelen te bereiken. Wat op totale chaos lijkt, is vaak onderdeel van een strak georganiseerde terreurcampagne tegen zowel de soldaten van de internationale coalitie als de huidige sji’itische overheid in Irak.

Naast de analyse van de strategie en de tactiek van de diverse terroristische groeperingen neemt Nance ook de impact van het terrorisme in Irak onder de loep. Hij beschrijft wat Amerikaanse, Britse en andere soldaten van de coalitiemacht acht jaar lang dagelijks meemaakten, en wat het Iraakse volk en het Iraakse leger nu moeten doorstaan.

David C. Gompert, Hans Binnendijk & Bonny Lin

Blinders, Blunders, and Wars: What America and China Can Learn

Santa Monica, Californië: RAND Corporation, 2015, 328 blz.; 44,=

ISBN: 978-0-8330-8777-5

Online PDF

De geschiedenis staat bol van oorlogen die als gevolg van verkeerde inschattingen zijn uitgebarsten, van Napoleons aanval op Rusland tot de Amerikaanse invasie in Irak. Leiders vertrouwen soms op een beeld van de wereld dat niet strookt met de objectieve werkelijkheid. Ze zien wat ze willen zien.

In dit boek onderzoeken David C. Gompert, Hans Binnendijk en Bonny Lin een aantal historische voorbeelden, zowel blunders als succesverhalen, op het gebied van oorlog en vrede. Aan de hand van deze voorbeelden beschrijven de auteurs de betrekkingen tussen de Verenigde Staten en China.

De centrale conclusie is dat strategische blunders vaak ontstaan uit een verkeerd beeld van de situatie. Gebrek aan goede informatie ligt daar vaak aan ten grondslag. Wereld- en politieke leiders zijn vaak meer ontvankelijk voor informatie die hun bestaande wereldbeeld en plannen ondersteunt dan voor informatie die daarvan afwijkt. Ook kan het gebeuren dat adviseurs, instituties en politici dezelfde opvattingen gaan hanteren. Hierdoor ontstaat er een zichzelf bevestigend beeld van de situatie, waarbij informatie die het bestaande beeld tegenspreekt wordt genegeerd of gebagatelliseerd.

Volgens de auteurs ligt de oplossing voor dit probleem in betere informatie die op een verantwoorde manier gebruikt wordt. Er moet een onafhankelijk strategisch adviesorgaan gecreëerd worden, dat toegang heeft tot alle inlichtingen en een objectieve analyse kan leveren.

Aan de hand van deze lessen wordt de Chinees-Amerikaanse relatie geanalyseerd. Gompert, Binnendijk en Lin stellen dat het waarschijnlijker is dat een oorlog tussen de twee supermogendheden uitbreekt als gevolg van een miscalculatie dan door een rationale beslissing. Heeft men daarbij een gebrekkig beeld van elkaars capaciteiten en bedoelingen, dan groeit het wederzijdse wantrouwen. Dat vergroot op haar beurt het gevaar van miscalculatie aan beide kanten, wat het ontstaan van een crisis of zelfs oorlog dichterbij brengt.