Add new comment

Roel Burgler
Tue, 01/19/2021 - 12:16

Permalink

Met veel interesse het artikel van dhr Aarts gelezen.
Hierbij een paar kanttekeningen: het kan zijn dat 'civil society' bij de ontwikkelingen van de laatste 10 jaar in het Midden Oosten en Noord Afrika geen of weinig rol heeft gespeeld. Maar bij de mate waarin een aan de macht gekomen revolutionair regime gebruik maakt van fysieke dwang jegens haar onderdanen is 'civil society' van groot belang. Hoe sterker 'civil society' (grofweg middenklasse, intellectuelen, boeren, non governmental organisations, georganiseerde arbeiders) hoe moeilijker het blijkt voor het regime geweld te gebruiken. Vergelijk bijvoorbeeld de Soviet Unie, Cambodja, China enerzijds met Cuba of Nicaragua. Mogelijk dat het ook in Rojava speelt, daar weet ik echter te weinig van.
Het primaat bij de economie te leggen is goed marxistisch gebruik, maar belieft toch een behoorlijke dosis relativering. Revoluties beginnen (meestal) niet wanneer een economie steeds slechter gaat draaien, zo blijkt, maar juist wanneer het net ietsjes beter gaat (en dan stokt, of te traag gaat. De geschapen verwachtingen worden niet bewaarheid. Bij intellectuelen, die in 'ontwikkelingslanden' , waartoe Aarts de landen in het Midden Oosten en Noord Afrika rekent, vaak als de noodzakelijke aanjagers van revolutie worden gezien, zie je dit proces heel duidelijk. Het onderwijs dat zij genoten hebben schept de verwachting van goede banen met vooruitzicht op meer. In ontwikkelingslanden bleek dat vaak uit te lopen op een enorme desillusie. Gedwarsboomd in hun ambitie én met een bredere blik en kennis van de rest van de wereld konden ze ook ander onrecht in eigen land gewaarworden.
Het voorbeeld van Hong Kong lijkt het juist niet zo zeer om economie te gaan als wel om vrijheid.
Ook de gebeurtenissen in de Soedan, voor Aarts dichter bij huis, lijken in strijd met zijn betoog (hoewel misschien nog te recent om met enige zekerheid te zeggen - ik zou Zhou Enlai niet voor het hoofd willen stoten). Opvallend is dat Soedan al in de 1950'er jaren een sterke arbeidersbeweging kende, en meerdere linkse partijen waaronder een voor midden oosterse begrippen grote, communistische partij.
Tot slot nogmaals mijn waardering voor het boeiende artikel van dhr Aarts.

Restricted HTML

  • Allowed HTML tags: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd> <h2 id> <h3 id> <h4 id> <h5 id> <h6 id>
  • Lines and paragraphs break automatically.
  • Web page addresses and email addresses turn into links automatically.

Plain text

  • No HTML tags allowed.
  • Lines and paragraphs break automatically.
  • Web page addresses and email addresses turn into links automatically.