De dilemma's na 17 jaar War on Terror

De terroristische aanslagen op 11 september 2001 in New York en Washington vormden voor de Verenigde Staten de directe aanleiding om de "oorlog aan het terrorisme" te verklaren. Zo begon een grootschalige strijd tegen het terrorisme die na zeventien jaar nog altijd niet gestreden is. In de zomer van 2018 pleitte SP-Tweede Kamerlid Sadet Karabulut in de Clingendael Spectator voor de beëindiging van deze oorlog, omdat juist de militaire aanpak van terrorisme averechtse resultaten zou opleveren. Twee collega-buitenlandwoordvoerders en Clingendael-deskundige Bibi van Ginkel gingen vervolgens het debat aan. CDA-Tweede Kamerlid Martijn van Helvert sluit als laatste auteur de hierbij gebundelde serie af met zijn visie op wat wijsheid is na zeventien jaar War on Terror.

SP: Stop de waanzin
‘Er is gekozen voor oneindige oorlog, waarin leiders beloven het terrorisme te verslaan door inzet van de krijgsmacht’, stelt Sadet Karabulut in haar oorspronkelijke betoog. Volgens het SP-Tweede Kamerlid moet ondanks de ineenstorting van het kalifaat van IS geconcludeerd worden dat die aanpak faliekant is mislukt. Ze pleit daarom voor een herwaardering van de diplomatie.

50PLUS: Terroristen hebben geen boodschap aan diplomatie 
Ook 50PLUS-fractievoorzitter Henk Krol betwijfelt samen met 50PLUS-buitenlandwoordvoerder Martin van Rooijen of internationale diplomatie het juiste wapen is tegen internationaal terrorisme. ‘IS, Al Qaida en de Taliban hebben hun positie niet versterkt via de onderhandelingstafel, maar met vaak grof militair geweld.  We moeten niet de illusie hebben wat we met resoluties van de Veiligheidsraad – ook niet in een andere samenstelling – betere resultaten hadden kunnen bereiken. 

SGP: Paradox van het pistool
Buitenlandwoordvoerder bij de SGP Kees van der Staaij deelt Karabuluts gevoel van afkeur over het feit dat de strijd tegen het terrorisme maar blijft voortduren, maar spreekt van de “paradox van het pistool”, oftewel geweldsmiddelen inzetten om erger te voorkomen ‘in de wetenschap dat vrede en veiligheid per definitie zaken zijn van de lange adem’.

De terrorisme-expert: Reflectie van het beleid is noodzakelijk 
Clingendael-onderzoeker Bibi van Ginkel ziet in discussies over evaluatie van beleid om terrorisme en radicalisering tegen te gaan, dat er veelal wordt voorbijgegaan aan het verschil tussen effecten op de korte termijn en lange termijn. ‘Een kortetermijneffect van militair optreden kan een positief resultaat opleveren. Zonder maatregelen die er tevens voor zorgen dat het positieve resultaat ook op lange termijn geborgd wordt, is die inspanning echter in feite verspilling van geld en middelen, om nog niet te spreken van onverantwoord beleid dat op lange termijn de veiligheid verder in het geding brengt.’

CDA: Wegkijken is géén optie
Het CDA vindt dat er een balans moet zijn in de aanpak van de regionale grondoorzaken van terrorisme en het militair bestrijden van terroristische organisaties. Uitsluitend de focus leggen op één van de twee biedt geen duurzame oplossing. 'We moeten alleen daar te hulp schieten, waar het mag en waar het zin heeft', aldus CDA-Tweede Kamerlid en Woordvoerder Buitenlandse Zaken Martijn van Helvert.