Mini-wereldoorlog Syrië

De strijd in Syrië vormt met meer dan een half miljoen doden en elf miljoen vluchtelingen één van de grootste tragedies in de naoorlogse geschiedenis op het vlak van vrede en veiligheid. Wat in 2011 begon als een burgeroorlog, is ontaard in een geïnternationaliseerd conflict. Anno 2018 lijkt Islamitische Staat vooral door het optreden van de door de VS geleide internationale coalitie verslagen, maar nog altijd staan vele duizenden strijders klaar voor actie. Tegelijkertijd hebben vooral de Syrische Koerden hun positie binnen Syrië verstrekt, wat leidde tot Turkse militaire interventies. Met steun van Rusland, Iran en Hezbollah is het Assad-regime binnen Syrië echter aan de winnende hand. De opstandelingen zijn verzwakt en verdeeld. Wacht ons een bloedige eindstrijd of zal het Syrische conflict als mini-wereldoorlog verder woeden in nieuwe gedaanten? Terwijl de strijd in Syrië het achtste jaar is ingegaan, analyseren acht deskundigen in dit alomvattende dossier de positie van de verschillende betrokken partijen, het te verwachten verdere verloop van dit conflict en de implicaties ervan voor het Midden-Oosten.

De mini-wereldoorlog in Syrië woedt verder
In de openingsbijdrage praat David Criekemans (Universiteit Antwerpen, University College Roosevelt en Geneva Institute of Geopolitical Studies) u bij in een bondig en handzaam overzicht vanaf het moment waarop de droom van de Arabische Lente ontaarde in een nachtmerrie voor landen als Libië en Syrië.

Trans-Atlantische verhoudingen en het Midden-Oosten in het Trump-tijdperk
De interacties tussen Amerikaans en Europees Midden-Oostenbeleid kunnen volgens Marianne van Leeuwen (UvA) worden gezien als een graadmeter voor trans-Atlantische verhoudingen in het algemeen. Wat zeggen zij over het karakter en de betekenis van die verhoudingen? Hoe invloedrijk is in dit kader het presidentschap van Donald J. Trump?

Rusland & Syrië: Poetin gokte en won
De Russische president Poetin nam een fors risico toen hij de positie en het prestige van Rusland in het Midden-Oosten verbond met het lot van de Syrische president al-Assad, die op dat moment zowel in eigen land als in de regio in een isolement verkeerde. Poetin gokte, en won. André Gerrits (Universiteit Leiden) analyseert de toekomstige uitdagingen voor Rusland en bondgenoten.

Saoedi-Arabië en Iran: regionale grootmachten in een destructieve dynamiek
De regionale politiek in het huidige Midden-Oosten wordt met name door de rivaliteit tussen Saoedi-Arabië en Iran vaak bekeken door de lens van de religieuze strijd ('soennieten versus sji'ieten') terwijl de geopolitieke invalshoek meer inzicht biedt. Paul Aarts (UvA) verklaart deze regionale machtsstrijd. Is er een mogelijke winnaar in zicht?

Israël: speler én toeschouwer
De toekomst van Syrië zal sterk bepalend zijn voor de regionale positie van Israël. Met name de rol van Iran en Hezbollah in het nieuwe Syrië en hun toegang tot de Golanhoogten baren Israël grote zorgen, schrijft Samar Batrawi (Instituut Clingendael). Wat zijn Israëls belangen in Syrië, en welke middelen heeft het tot zijn beschikking om de uitkomst van de oorlog in Syrië te beïnvloeden?

Als feniks uit de as herrijzend: De Koerdische kwestie en de Syrische burgeroorlog
In de Syrische burgeroorlog zijn de Syrische Koerden er opmerkelijk genoeg in geslaagd om een patroon van onderdrukking en marginalisatie fundamenteel te veranderen, aldus Erwin van Veen (Instituut Clingendael). Wat kunnen het Syrische en het Turkse regime met de onvoorziene opkomst van de Syrische Koerden?

Een oproep voor een meer strategisch Europa
De chaos in het Midden-Oosten vormt ook een bedreiging voor specifiek Europa. Als Europa invloed wil hebben op een afname van de instabiliteit en de politieke oplossing voor de problemen, dan moet het zelf dringend de middelen voorzien om een strategische speler te worden in plaats van een eenvoudige toeschouwer, meent Marc Otte (Egmont Institute).

Vrede in Syrië kan nog generaties duren
Vrede in Syrië is nog lang niet in zicht en dat is volgens Nikolaos van Dam ook aan de rol van Westerse en Arabische landen te wijten. Buitenlandse politici die de oppositie met wapens, financiële en politieke steun te hulp schoten in de hoop het regime ten val te brengen, beseften volgens de oud-Speciaal Gezant voor Syrië niet dat hun hulp eerder zou leiden tot een verlenging van de bloedige oorlog, dan dat hun interventie een politieke oplossing naderbij bracht.