Internationale Spectator 8 – 2015 (jrg. 69) – Item 18 van 19

NIEUW VERSCHENEN

Nieuwe boeken over de Gaza-oorlog, Amerikaanse militaire bases en futuristische technologieën

Joris Kreutzer

Wendell Wallach

A Dangerous Master: How to Keep Technology from Slipping Beyond Our Control

New York, Basic Books 2015, 336 blz.; € 25,50

ISBN 9780465058624

cover

Futuristische technologieën zoals nanotechnologie en synthetische organismes zullen in het leven van iedereen grote veranderingen teweeg brengen. Maar het indrukwekkende potentieel van deze technologieën is niet zonder risico’s. Technologieën die nu al in gebruik zijn, laten dat zien. Onbemande vliegtuigen kunnen worden ingezet voor het bezorgen van goederen maar ook voor minder vreedzame doeleinden. Met 3D printen kunnen met één druk op de knop gebruiksvoorwerpen worden gemaakt, maar met hetzelfde gemak ook wapens.

Cruciaal is de vraag welke morele normen bij deze ontwikkelingen moeten worden gehanteerd. Wie moet er verantwoordelijk worden gehouden bij ongelukken of misbruik? Wie houdt er toezicht? Welke verantwoordelijkheid hebben de makers, die deze technologieën ontwikkelen? En welke verantwoordelijkheid ligt er bij de gebruikers?

In dit boek onderzoekt de Amerikaanse bio-ethicus Wendell Wallach deze morele vraagstukken. Wetenschappelijk onderzoek en innovatie zijn zonder twijfel een bron van vooruitgang en productiviteit zijn, maar de risico’s van die vooruitgang moeten niet onderschat worden. Zowel producenten als consumenten kunnen en mogen de morele implicaties van razendsnelle technologische veranderingen niet negeren.

Max Blumenthal

The 51 Day War: Ruin and Resistance in Gaza

New York, Nation Books 2015, 272 blz.; € 23,-

ISBN 9781568585116

cover

Op 8 juli 2014 voerde het Israëlisch leger een serie luchtaanvallen uit op de door Hamas beheerste Gazastrook. Op deze luchtaanvallen volgde een grondaanval door de Israëlische landmacht. In de 51 dagen oorlog hierna vielen meer dan 2200 slachtoffers, waarvan de overgrote meerderheid Palestijnse burgers waren. Onder hen 500 kinderen. Tijdens de militaire operatie zijn er meer dan 10.000 huizen vernietigd en raakten bijna 300.000 Palestijnen ontheemd.

De Amerikaanse journalist Max Blumenthal was in Gaza en andere delen van Israël tijdens deze volgens hem compleet vermijdbare catastrofe. In dit boek beschrijft hij in detail de situatie in Gaza tijdens deze 51 dagen. Hij analyseert de heftige strijd die losbarstte toen het Israëlische leger de Gazastrook binnenviel. Ook stelt hij enkele controversiële kwesties aan de kaak, zoals het gebruik van burgers als menselijk schild door de Israëlische strijdkrachten, het bewust aanvallen van Palestijnse burgers en de radicalisering van Israëlische politieke en militaire leiders.

Blumenthal waarschuwt in dit boek dat de nasleep van het conflict een nieuwe militaire aanval op de Gazastrook bijna onvermijdelijk heeft gemaakt. De wereld kan dan niet nog een keer met de armen over elkaar toekijken.

David Vine

Base Nation: How U.S. Military Bases Abroad Harm America and the World

New York, Macmillan 2015, 432 blz.; € 19,00

ISBN: 9781627791694

cover

Meer dan twee decennia na het einde van de Koude Oorlog hebben de Verenigde Staten soldaten op meer dan duizend bases over de hele wereld gelegerd. Van Italië tot de Indische Oceaan, van Japan tot Honduras: Amerikaanse militaire bases bevinden zich overal op de wereld. Het belang van deze bases wordt vaak onderschat of genegeerd.

Wat is het belang van dit wereldwijde netwerk van militaire bases? De Amerikaanse antropoloog David Vine onderzoekt het. Hij stelt dat dit netwerk de veiligheid van de Verenigde Staten niet vergroot, maar juist kleiner maakt. Dat komt omdat de aanwezigheid van deze bases de geopolitieke spanningen in veel landen vergroot en de wijdverspreide anti-Amerikaanse gevoelens onder de lokale bevolking aanwakkert.

Ook wordt zo het Amerikaanse principe van democratie ondermijnd want de locatie van bepaalde bases dwingt de Verenigde Staten om samen te werken met dictators. Naast deze politieke gevolgen van de aanwezigheid van al die bases is er rond de Amerikaanse legerplaatsen een significante toename van seksueel geweld, ondervindt het lokale milieu vaak grote schade en is de aanwezigheid van een basis vaak zeer slecht voor de plaatselijke economie. Hier komt nog bij dat de kosten van dit enorme netwerk gigantisch zijn. Vine berekent dat die kosten, door het Pentagon steevast te laag ingeschat, bijna honderd miljard per jaar zijn.

De afgelopen decennia is de noodzaak van een dergelijk uitgebreid netwerk een dogma van het Amerikaanse buitenlands beleid geweest. In recente jaren is er echter een coalitie van Democraten en Republikeinen opgestaan die dit in twijfel trekt. Vine wil aan dit debat een bijdrage leveren.