Reactie toevoegen

Geordie Klein
wo, 11/17/2021 - 15:10

Permalink

De Chatham House rule gold deze middag. Mijn reactie is om deze reden zonder benoeming van personen of functionarissen en voor mij zelf op persoonlijke titel als zeer geëngageerde Nederlandse militair.

De boodschap die Maaike Okano-Heijmans aan ons, het publiek - bestaande uit personeel van met name defensie en buitenlandse zaken - voorlegde was duidelijk: we kunnen als Nederland en als Europa / EU niet neutraal zijn in het geopolitieke krachtenveld in de Indo-Pacific. Aan het veilig stellen van deze belangen kan (en mijn inziens moet) de Nederlandse defensie ook bijdragen. Voornamelijk via militaire diplomatie, met daarbij beperkte, periodieke en gevarieerde militaire presentie, fysiek in de regio maar ook digitaal in het cyberdomein. Dit werk ik hieronder verder uit.

Het gaat daadwerkelijk ergens om: namelijk onze manier van leven! Ursula van der Leijen noemde dit The European Way of Life. We weten allemaal gevoelsmatig wat dat betekent. Maar niet iedereen realiseert zich hoe groot en divers de dreigingen zijn voor onze European Way of Life. Het is goed dat weer eens direct in het gezicht geworpen te krijgen van een betrokken buitenstaander. Daar kunnen wij bij defensie gelukkig wel tegen: daar worden we alleen maar sterker van!

Tevens was de boodschap van Maaike duidelijk dat de EU inclusief moet zijn maar wel binnen een duidelijk kader, ons kader: The European way of Life. Haar boodschap past naadloos binnen die van de Nederlandse defensie: ‘Beschermen wat ons dierbaar is’.

Maaike ging echter verder. Naast mooie woorden hebben de landen in de Indo-Pacific behoefte aan daden. Daar ging deze middag in essentie over: ‘Wat betekent de EU Indo-Pacific strategie voor de Nederlandse defensie, of anders gezegd hoe kan de Nederlandse defensie bijdragen om de strategie werkelijkheid te maken?’. Dan betreden we het terrein van beleidsprioriteiten en schaarse capaciteit, en daar begint de frictie. Daar kunnen we binnen defensie mee om gaan: ‘uit frictie kan iets glanzends ontstaan. Zoals tijdens deze dag bleek, een glanzend kleinood van militaire diplomatieke en fysieke activiteiten gebaseerd op de bescheidenheid die past bij onze eigen huidige defensiecapaciteiten.

Maaike betoogt een dubbele taakspecialisatie: een Europa gericht op de eigen omgeving, waar het ‘de zaken op orde heeft’, plus een Europa gericht op directe militaire CYBER-dreiging die nu al Europa bereikt vanuit de Indo-Pacific. En daaromheen een beperkte fysieke militaire interactie in en met de Indo-Pacific.

Ik onderschrijf haar betoog. Het ging deze dag dan ook met name over de invulling van de genoemde beperkte fysieke militaire interactie: ‘wat is mogelijk, wat is onmogelijk of wat is mogelijk als we prioriteiten stellen en samenwerken?’. Tijdens de dag bleek dat het enerzijds ‘piept en kraakt’ maar anderzijds dat er al veel (kleine) ‘dingen’ gebeuren. Er wordt gewerkt om deze activiteiten van informatievergaring, kennisuitwisseling, opleidingen en ondersteuning van de defensie-industrie en kennisinstituten o.a. naar aanleiding van de recente Nederlandse en EU Indo-Pacific strategieën, in te bedden in een Azië defensiebeleidskader.

Gedurende de middag bleek voor defensie de primaire inzet gericht zal zijn op militaire diplomatie via het Defensie Attachenetwerk in de regio. Daarnaast planmatig, niet te vaak maar wel periodiek militaire presentie. Hoe dit in de praktijk vorm kan krijgen? Dat kan bijvoorbeeld maritiem zijn, met name in de Indische Oceaan in samenwerking met India, maar ook, groter of kleiner, bijvoorbeeld in de verdere toekomst via training met F-35 in Australië binnen een grote regionale oefening, of training van een landmachtcompagnie met Amerikanen en Australiërs in Australië, of bijvoorbeeld kleinere genie-activiteiten in Indonesië. Maar ook zoals deze week plaats vindt, fysieke deelname in Nederland van landen uit de Indo-Pacific aan een door het Defensie Cyber Commando (DCC) georganiseerde hoogstaande CYBERNET 2021 oefening met o.a. deelname van Zuid-Korea en Japan – en dit kan ook verder vorm krijgen op afstand, zowel bilateraal als via bijvoorbeeld de NAVO. Hiermee draagt de Nederlandse defensie bij op drie militaire niveaus aan operationalisering van de EU strategie: strategische ondersteuning van de boodschap van deterrence en cohesie, operationeel trainen in expeditionair optreden van de Nederlandse krijgsmacht met niet NAVO-bondgenoten, en op tactisch niveau werken we op deze wijze aan de interoperabiliteit en het netwerk dat nodig is om ver van huis te kunnen opereren.

Vanuit de diplomatieke en operationele militaire praktijk wil ik daar nog aan toevoegen: ‘maximaliseer interdepartementaal de beperkte fysieke militaire interactie’. Een reis zoals van Zr.Ms. Evertsen is niet zo maar iets: 180 militairen, zeven maanden van huis, letterlijk aan de andere kant van de wereld. Het is een enorme inspanning voor Defensie. Daar moet dan ook alles uitgehaald worden en dat vereist interdepartementaal en op hoog niveau integrale aansturing en afstemming. Dat kan nog beter, waarbij we de aanpak van de UK, in diezelfde reis gedeeltelijk als voorbeeld kunnen nemen.

Samenvattend wil ik aangeven dat het een waardevolle middag was, waarbij Maaike ons terecht wees op de belangen die op het spel staan. Aan het veilig stellen van deze belangen kan (en mijn inziens moet) de Nederlandse defensie ook bijdragen. Voornamelijk via militaire diplomatie, met daarbij beperkte, periodieke en gevarieerde militaire presentie, fysiek in de regio maar ook digitaal in het cyberdomein. Daarbij moeten we zorgen dat we het effect maximaliseren via grondig interdepartementaal overleg (zoals de strategische boodschap en het inbedden van bijvoorbeeld handelsmissies) en waar mogelijk aanhaken aan EU-raamwerken zoals genoemd in de EU Joint Communciation for the Indo-Pacific Strategy. De Nederlandse defensiebijdrage kan wat mij betreft een glanzend kleinood worden – effectief, maar bescheiden op basis van de huidige defensiecapaciteiten.

Beperkte HTML

  • Toegelaten HTML-tags: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd> <h2 id> <h3 id> <h4 id> <h5 id> <h6 id>
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.

Platte tekst

  • Geen HTML toegestaan.
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.