The Israel-UAE agreement: Busting myths and sending messages
The Israeli peace agreement with the United Arab Emirates (UAE) is transforming strategic alliances in the Middle East. It also busts myths about Israel and Middle Eastern politics according to Israeli researcher Eytan Gilboa.
The Israel-UAE agreement is extremely important. This is the third peace agreement to be signed between Israel and an Arab country. The other two were with Egypt in 1979 and Jordan in 1994. The UAE agreement will increase the prospects for peace, stability and prosperity in the Middle East.
Israel and several Gulf states have been closely collaborating under the table for a number of years, mainly on security issues. These relations are now being opened up and upgraded. More and more people across much of the Sunni Muslim Arab world no longer perceive Israel as an enemy but rather as a potential ally. This deal will increase Israel’s legitimacy as a Jewish state in the Middle East.
A combination of threats and opportunities made the agreement happen. The threat both countries face is Iran’s quest for hegemony and domination in the Middle East via violence, terrorism, military interventions and nuclear weapons. Iran is active in Iraq, Syria, Lebanon and Yemen. The Arab Gulf states are especially vulnerable to the Iranian threat.
Other Gulf states like Bahrain and Oman are likely to sign similar agreements with Israel
The Israel-UAE alliance is expected to deal more effectively with Iran. Other Gulf states like Bahrain and Oman are likely to sign similar agreements with Israel, as they share the same concerns that brought about the agreement with the UAE.
In addition to the matter of the common threat, opportunities exist in the fields of technology and trade. Israel, the “start-up nation”, leads the world in innovation, advanced technologies and artificial intelligence in the fields of medicine, agriculture, solar energy, water conservation and desalination – all important areas for the Gulf states.
The UAE is seeking breakthroughs in these and other areas and wants to have more influence on Middle Eastern politics. It has the resources while Israel has the human power with which to promote innovation, sustainability and entrepreneurship. The agreement will also improve the reputation and standing of both countries in the eyes of the world.
West Bank and the Trump peace plan
The Israel-UAE agreement halted Israel’s plan to unilaterally apply sovereignty to areas in the West Bank that the Trump peace plan had allocated to Israel. This is an important aspect of the agreement because the Palestinians have threatened to use violence to prevent the annexation, and the UAE was able to justify the agreement by claiming to have protected a core Palestinian interest.
The right in Israel blamed the Israeli Prime Minister Benjamin Netanyahu for trading areas in the West Bank for the peace agreement, but he stated that the sovereignty extension has been only suspended, not cancelled. It seems that this plan will not be implemented in the near future.
The agreement, however, also sends the Palestinians four clear messages:
- The Palestinians can no longer exercise veto power on relations between Israel and Arab states with which it shares significant security and economic interests.
- Containing the Iranian threat is more important to some Arab states than the Palestinian cause.
- Time is not on the Palestinians’ side. For decades, they have rejected American proposals – including the most recent one proposed by Donald Trump – on the assumption that eventually, Israel would be forced to accept their uncompromising demands. This premise can no longer be taken for granted.
- The agreement undermines the Palestinians’ strategy of conditioning peace agreements between Israel and Arab countries on an agreement between them and Israel.
The agreement sends a message to the EU, especially to the Western member states that still subscribe to obsolete beliefs about the Middle East
The Israel-UAE agreement exposes the enemies of peace and stability in the region. Iran and Recep Tayyip Erdoğan’s Turkey, the two big non-Arab Muslim autocracies, have not only condemned the agreement but have threatened the UAE and promised retaliation. Their purpose is to deter other Arab countries from following the UAE’s example.
Erdoğan employs threats and intimidation as a matter of policy. Recently, he also threatened Greece over gas reserves and maritime rights in the Eastern Mediterranean. It is about time the United States and NATO define Turkey as a hostile power undermining Western interests in the region and act accordingly.
The agreement sends a message to the European Union, especially to the Western member states that still subscribe to obsolete beliefs about the Middle East. Despite the so-called “Arab Spring” and the ongoing horrific civil wars in Syria, Yemen and Libya, they still mistakenly refer to the Israeli-Palestinian conflict as the “Middle East Conflict” and view peace between Israel and the Palestinians as the key to stability for the entire region. Like the Palestinians, they continue to claim that Arab-Israeli peace can come only after an Israeli-Palestinian peace.
The Israel-UAE agreement also busts the myth that a right-led Israeli government cannot make peace with Arabs. Persistent though this myth may be, it was proven false as long ago as 1979, when the first peace agreement was negotiated by the right-led government of Israel’s Prime Minister Menachem Begin and Egypt’s President Anwar Sadat. Similarly, a right-led Israeli government negotiated the Israel-UAE agreement.
Trump’s only foreign policy achievement
Trump would like to have a public celebration in honour of this historic agreement like those on the White House lawn that marked the signing of the peace agreement with Egypt in 1979 and the Oslo Accords in 1993, as well as the one held on the border between Israel and Jordan to celebrate their 1994 peace agreement. The “Deal of the Century” has not worked out too well, but the Israel-UAE agreement is certainly cause for celebration.
Trump is hoping this breakthrough will help him win the 2020 presidential election, as up to this point, he has had no significant foreign policy achievements. While the Israel-UAE agreement is indeed a major achievement, it will not significantly affect the vote. American voters are focused on the coronavirus pandemic and the economy and are unlikely to place much importance on this agreement.
The Israel-UAE agreement could be a message to Biden
Jimmy Carter helped reach peace between Israel and Egypt in 1979 but lost the 1980 election because of bad economic conditions in the US. Similarly, George H.W. Bush got Saddam Hussein out of Kuwait but lost the next presidential election due to worsening economic conditions.
Timing could be a factor in the US role. The selection of Kamala Harris as the Democratic vice-president candidate is a big plus for Joe Biden and strengthens his candidacy. The Israel-UAE agreement could somewhat offset the negative repercussions.
Israel and the Gulf states are worried to death about Biden and the Democrats because of their intention to restore the nuclear deal with Iran negotiated by Barack Obama. The Israel-UAE agreement could be a message to Biden and the Democrats that they would do well to give more weight to the interests of American allies in the region and should certainly not legitimise an untrustworthy Iran with imperial aspirations.
This article was first published by the Begin-Sadat Center for Strategic Studies (BESA) at Bar-Ilan University in Israel on August 17, 2020.
1 Reacties
Load comments
Juichstemming rond het ‘Abraham akkoord’ is oppervlakkig
Aan het opvallende ‘Abraham-akkoord’ tussen de VS, Israël en de Verenigde Arabische Emiraten (VAE) zitten belangrijke aspecten die tot nu toe onderbelicht blijven. Bijvoorbeeld in het artikel van Eytan Gilboa in Clingendael Spectator (The Israel-UAE agreement: Busting myths and sending messages. 20 augustus 2020). De complexe onderlinge relaties op het Arabisch Schiereiland en die tussen elk van deze landen en de VS en Israël laten wij hier buiten beschouwing. Wij noemen twee andere aspecten die door Gilboa te oppervlakkig worden aangestipt.
1. Het geopolitieke aspect
Eytan Gilboa juicht het recente akkoord toe: “The UAE agreement will increase the prospects for peace, stability and prosperity in the Middle East. (…) It seems that [annexation] will not be implemented in the near future.” Zijn artikel illustreert en passant overigens hoezeer in het Amerikaans-Israëlische samenspel in het Midden-Oosten Europese belangen ten aanzien van stabiliteit een non-issue zijn.
Geopolitiek heeft de verkoop van technologisch superieure wapens als de F35 aan de VAE (en aan wie daarna?) tot gevolg dat politieke problemen in de regio toenemend in militaire termen worden gevat. Israël heeft laten zien – terwijl zijn grondtroepen al meer dan vijftig jaar geen oorlog hebben gewonnen – dat een superieure luchtmacht een groot deel van de regio kan bestrijken. Terwijl Europa groot belang heeft bij stabiliteit in het Midden-Oosten lijkt een groeiende kloof te ontstaan tussen die belangen en de politiek van de Amerikaans-Israëlische coalitie. In dit gebied zullen honderden miljoenen meest jonge mensen geen uitzicht krijgen op een fatsoenlijk bestaan als de spanningen verder worden opgevoerd. Van de migratiedruk die daaruit voortkomt heeft Europa in 2015 een voorproefje (1,2 miljoen mensen) mogen krijgen. Israël schermt zich rigoureus af voor vluchtelingen en de VS liggen op veilige afstand van het kruitvat Midden-Oosten. Europa blijft over als optie om uit de ellende te ontsnappen, zeker wanneer Turkije en Libanon die nu de zwaarste last dragen (vijf á zes miljoen vluchtelingen), daaronder bezwijken.
Het aanjagen van de spanningen met Iran – en mede door dit akkoord ook met Turkije – belooft niet veel goeds voor Gilboa’s ‘peace, stability and prosterity’ in de regio. Het verder aanwakkeren van spanningen tussen soennieten en shiiten zal landen als Irak en Libanon duur komen te staan. Iran als mogelijk toekomstige samenwerkingspartner voor Europa zal als het aan Israël/VS ligt verder ondermijnd worden, economisch en militair. En als het aan Gilboa ligt gaat Turkije eenzelfde toekomst tegemoet: “It is about time the United States and NATO define Turkey as a hostile power undermining Western interests.”
2 Het Israëlisch-Palestijns probleem
Deze overwegingen leiden ons terug naar de plaats van het Israëlisch-Palestijns probleem in dit akkoord.
A. Wat is de feitelijke situatie in Israël-Palestina? Het akkoord is om te beginnen geen “vredesakkoord”, Israël en de VAE zijn niet in oorlog. Het uitstellen van een schending van het internationaal recht in de vorm van formele annexatie wordt beloond terwijl ondertussen een andere schending van het internationaal recht in de vorm van de facto annexatie feitelijk geaccepteerd wordt of blijft. Op de Westelijke Jordaanoever worden Palestijnen uit veel gebieden verdreven en geconcentreerd in een soort ‘bantoestans’. In Oost-Jeruzalem is volgens velen een etnische zuivering gaande. De Gazastrook is geheel afgesloten, export is verboden en men mag alleen met Israëlische toestemming het gebied in of uit. De beschikbaarheid van drinkwater, elektriciteit en medische middelen is er dramatisch slecht. Wij menen dat een dergelijk regime in Israël uiteindelijk niet kan overleven. Met het akkoord wordt in het beste geval tijdelijk voorkomen dat het erger wordt, maar aan de feitelijke situatie wordt niets gedaan.
B. Kan het akkoord aan een oplossing bijdragen, voor de zeven miljoen joodse inwoners van ‘groot-Israël’ en de ruim zeven miljoen Palestijnen in datzelfde gebied? Israël heeft formele annexatie slechts ‘voorlopig’ afgeblazen. Door nu het afblazen van de annexatie als een winstpunt te promoten, wordt de status quo van de bezetting meer acceptabel gemaakt, hetgeen natuurlijk onterecht is. Overigens, zelfs het ‘voorlopig’ uitstellen van formele annexatie, terwijl bezetting en feitelijke annexatie gewoon doorgaan, leidt in Israël tot politieke strijd. Voor de joods-Israëlische bevolking hebben de corona-pandemie en de economie nu weliswaar hogere prioriteit maar de politieke radicalisering zet zich helaas door. Dat laatste op basis van ontwikkelingen die teruggaan tot ver voor de oprichting van de staat Israël. Kolonisten en ultra-orthodoxen bepalen de dynamiek van het proces.
C. Kan de situatie meer fundamenteel worden beïnvloed? Veel opzien baarde deze zomer de Amerikaans-joodse columnist Peter Beinart. Jarenlang bepleitte hij (zoals ook de EU) de twee-staten oplossing maar meende nu dat de kolonisatie van de Westelijke Jordaanoever zo ver is voortgeschreden, dat een staat met gelijke rechten voor Joden en Palestijnen nog de enige uitweg is. De discussie over de vraag of dat laatste realiseerbaar is – dat er enorme problemen in het verschiet liggen moge duidelijk zijn - zal nog zeker enige tijd doorgaan. Maar van praktisch politiek belang lijkt ons dat Israël voor het eerst in zijn geschiedenis door westerse bondgenoten, op regeringsniveau geconfronteerd wordt met de onontkoombaarheid van die keuze. In deze richting denkt ook Henry Siegman (‘That is not to say there is no way of getting Israelis to change their cost/benefit calculations for what has been essentially a cost-free occupation’). De politieke realiteit tot nu toe voor de meeste Israëliërs is een gemakkelijke: tweestaten of gewoon doorgaan met annexeren. Hun voorkeur is duidelijk. Verander de politieke realiteit in, ‘gelijke rechten voor Joden en Palestijnen in twee staten of in één staat indien twee staten door annexatie onmogelijk wordt’. Voor de EU is dit een weg om de steun voor de tweestaten oplossing een meer pro-actief karakter te geven, voortbouwend op verklaringen van de buitenland vertegenwoordiger van de EU Josep Borrell.
Zijn ‘de Arabieren’ om?
De VAE is een klein staatje, zij het rijk en straks mogelijk met een batterij F35 straaljagers, maar ook met een onzekere toekomst. De VAE heeft in het akkoord neergelegd dat annexatie moet stoppen om een tweestaten oplossing als optie te behouden. Andere Arabische staten als Bahrein, Saoedie-Arabië en Marokko aarzelen of weigeren zich bij dit normalisatieakkoord aan te sluiten. Europa zou Israël met de onontkoombare keuze moeten confronteren. Dat zal herkenbaar zijn in de Arabische wereld. Het zal de noodzakelijke schok zijn voor de joodse Israëliërs. De ruim vijf miljoen Palestijnen in bezet gebied zullen geïnteresseerd zijn, evenals de bijna twee miljoen Palestijnen in Israël zelf.
Reactie toevoegen