Drieluik: Duitsland kiest

Op 24 september gaat de Duitse bevolking naar de stembus. De verwachting is dat Angela Merkel’s CDU opnieuw de grootste wordt; maar zou de rechts-populistische Alternative für Deutschland nog voor een verrassing kunnen zorgen? Mocht Merkel voor de vierde keer tot Bondskanselier worden gekozen, leidt dit dan tot een heropleving van de Frans-Duitse as en een nieuwe lente voor de EU? En wat betekent de toenemende Europese wrevel over het Duitse economische beleid voor het land dat van een ‘zieke man’ veranderde in een ‘Europese superstar’? Al deze vragen komen aan bod in ons drieluik over de Duitse Bondsdagverkiezingen.

De smalle marges van de Frans-Duitse as
De toenadering van Emmanuel Macron en Angela Merkel leidde in ons land tot een zekere ongerustheid. Zonder Groot-Brittannië in de rug zou Nederland het nakijken hebben. Wat valt er te verwachten van de voorstellen die Macron heeft gedaan? Hoe zal Merkel ze vertalen? Welke consequenties heeft dat voor de EU? Hoe kan Nederland hier het beste op inspelen? Voor een beter begrip van de Frans-Duitse samenwerking is het volgens Hanco Jürgens de hoogste tijd dat de ‘as’ wordt ontmythologiseerd. De wetenschappelijk medewerker van het Duitsland Instituut Amsterdam plaatst de Frans-Duitse as in perspectief.

De Duitse behoefte aan zekerheid
Het is misschien moeilijk voor te stellen dat een degelijke, saaie partij als de CDU al jaren veruit de grootste is in Duitsland, maar het zijn juist Merkels degelijkheid en stabiliteit die Duitse kiezers naar de CDU trekken. De verkiezingsstrijd lijkt vooralsnog niet erg spectaculair. Wel spannend is de vraag welke partij de grootste wordt na CDU/CSU en SPD. De kans is reëel dat de Alternative für Deutschland (AfD) de derde partij in de Bondsdag wordt. Duitslandweb-redacteuren Marja Verburg en Wiebke Pittlik beschrijven het politieke landschap in Duitsland.

Het dilemma van de Duitse economie
Na de Tweede Wereldoorlog is door velen met ontzag en bewondering gekeken naar de economische ontwikkeling van Duitsland. De hereniging, na de val van de Muur in 1989, heeft de economie van Duitsland, weliswaar met de nodige problemen, goed doorstaan. Vanaf 2005 sloeg de Duitse economische motor weer aan en zelfs de dramatische crisis van 2008/2009 leek de Duitse economie nauwelijks te deren. Tegelijkertijd is er toenemende wrevel over deze situatie. Kees van Paridon, hoogleraar economie aan de Erasmus Universiteit Rotterdam, schetst hier het dilemma van de Duitse economie.