Back to archive
Author(s):
Challenging world views by our team of spectators

De handelsoorlog tussen de VS en China, (anti-)Amerikaans?

04 Jun 2019 - 13:42

Sinds 22 januari 2018 zijn de Verenigde Staten en China verwikkeld in een handelsoorlog. Het conflict lijkt langer te duren dan men in eerste instantie verwachtte, want na anderhalf jaar voeren beide landen nog steeds om beurten importheffingen in. De VS is altijd een uitgesproken voorstander geweest van een globaal open marktsysteem, dus deze protectionistische maatregelen lijken hiermee anti-Amerikaans te zijn. Hoe zijn deze antiliberale maatregelen doorgevoerd? Komt het door de ongereguleerde persoonlijkheid van Donald Trump? Of liggen deze protectionistische maatregelen dieper geworteld in het Amerikaanse politieke bewustzijn?

De president van de VS verkrijgt het recht om importheffingen op te leggen door Sectie 301 van de Handelsakte van 1974. Deze sectie geeft de president het recht om vergeldingsmaatregelen te nemen tegen elk buitenlands beleid dat de handel van de VS belast of beperkt en door de president als onredelijk wordt geacht. Het woord onredelijk is dermate onduidelijk dat de maatregelen altijd wel gerechtvaardigd kunnen worden. President Trump is dan ook niet de eerste die de akte heeft gebruikt voor protectionisme.

Het was Ronald Reagan die de kracht van de Handelsakte ontdekte. Zonder inmenging van het Congres kon Reagan importheffingen op Japanse producten leggen om zo de vrije handel te beschermen. De belangrijkste producten die door de sancties werden getroffen, waren computers en televisies. Het probleem was echter niet dat Japan onredelijk handelde, maar dat de Japanse producten niet alleen goedkoper, maar ook van hogere kwaliteit waren dan Amerikaanse producten. Ondanks de importheffingen werden er dus nog steeds volop Japanse producten gekocht, en de Amerikaanse bevolking was voornamelijk de dupe van de sancties.

Deze handelsoorlog lijkt dan ook zowel de VS als China meer slechts dan goeds te brengen

Hoewel de Democraten sancties tegen China in eerste instantie nog toejuichten, zien we dat dit nu voorbij is. Niet alleen de Republikeinen, maar ook de Democraten vinden China’s beleid omtrent intellectueel eigendom problematisch, maar de importheffingen kosten volgens sommige bronnen nu al meer dan $1,4 miljard per maand. Deze handelsoorlog lijkt dan ook zowel de VS als China meer slechts dan goeds te brengen.

Maar de importheffingen zijn zowel in het geval van Reagan, alsook in het geval van Trump niet alleen tot stand gekomen door overwegingen omtrent buitenlandse zaken, maar ook door binnenlandse politiek. Reagan werd door het Amerikaanse bedrijfsleven gevraagd om in te grijpen in de handel met Japan. Ondanks dat de importheffingen zowel de relaties met Japan, alsook de economie niet ten gunste kwamen, kon Reagan hiermee wel zijn achterban tevredenstellen.

Als Trump nu laat zien dat hij sterk optreedt tegen China, maakt hij daarmee ook betere kansen bij de volgende verkiezingen

Met een blik op de presidentiele verkiezingen van volgend jaar, kunnen we wellicht een soortgelijke motivatie in het geval van Trump veronderstellen. Trump’s achterban stond al achter zijn plannen voor China sinds de vorige presidentiele verkiezingen drie jaar geleden, en lijkt nog steeds achter hem te staan. Als Trump nu laat zien dat hij sterk optreedt tegen China, maakt hij daarmee ook betere kansen bij de volgende verkiezingen. Zoals ook het geval was met Reagan: het gaat er niet om of de sancties daadwerkelijk de economie helpen, zolang jouw potentiele stemmers dit maar geloven.

Ondanks dat de VS altijd een uitgesproken voorstander is geweest van een globale vrijemarkteconomie, zijn de soort protectionistische maatregelen die nu worden gehanteerd tegen China niets nieuws. In een dusdanig gepolariseerd politiek systeem zal de motivatie omtrent buitenlands beleid dan ook altijd gevormd worden door binnenlandse overwegingen. Zelfs als de huidige handelsoorlog snel wordt beëindigd, zullen we deze in de toekomst zeker weer tegenkomen.

 

Deze column was de winnende bijdrage in onze studentencolumnwedstrijd, en is geschreven door Tom Meinderts. Tom is momenteel in de afrondende fase van zijn master North American Studies aan de Universiteit Leiden. In 2018 behaalde hij zijn bachelor in International Studies aan de Universiteit Leiden. Zijn onderzoek betrekt zich tot Transpacifische relaties en Amerikaanse politieke economie. Op dit moment is hij op zoek naar een promotieplek met betrekking tot Amerikaans buitenlands beleid.

Authors

Student column
Winning student column