NL kiest: Mag Nederland een belastingparadijs zijn?
Series Diplomacy & Foreign Affairs

NL kiest: Mag Nederland een belastingparadijs zijn?

23 Feb 2021 - 09:30
Photo: Amsterdam Zuidas, 2016. © Jean-Luc Laval / Flickr
Back to archive

In de verkiezingsserie ‘NL kiest: het beste buitenlandbeleid in 5 vragen’ beantwoorden tien prominente partijleden iedere week een wereldpolitieke vraag. Deze vierde aflevering staat in het teken van het Nederlandse belastingklimaat dat de rest van de wereld naar schatting jaarlijks 22 miljard euro kost aan ontweken belastingopbrengsten. In hoeverre is Nederland inderdaad een belastingparadijs en zo ja, wat moet hier aan gedaan worden?

Infographic met citaten uit de antwoorden van de tien partijleden. © Steven Siccama 

VVD: André Bosman

Onwenselijke fiscale constructies tegengaan

De VVD ziet de belastingconstructies en mogelijke uitwassen die soms op de rand van de wenselijkheid en zelfs de legaliteit zitten. Daarom hebben we de volgende zin en ambitie opgenomen in ons verkiezingsprogramma:

“Tegengaan van onwenselijke fiscale constructies waarmee bedrijven belastingen kunnen ontduiken of ontwijken. We maken internationaal afspraken in Oeso-verband om te komen tot een minimumniveau aan belastingen. De opbrengst gebruiken we om de lasten voor middeninkomens en het mkb te verlagen.”

De essentie is dat iedereen op een juiste manier belasting betaalt om op die manier bij te dragen aan de samenleving waar het bedrijf een onderdeel van is. Door het betalen van belasting kunnen onderwijs, infrastructuur en veiligheid van een niveau zijn dat het juist voor de bedrijven interessant maakt om zich in Nederland te vestigen.

PVV: Raymond de Roon

‘Belastingparadijs’ gaat te ver

Nederland heeft een gunstig vestigingsklimaat voor veel bedrijven, onder meer door het fiscale stelsel, de geografische ligging en de hoogopgeleide bevolking. Nederland als ‘belastingparadijs’ kwalificeren gaat echter te ver en schept een gevaarlijk precedent.

We moeten namelijk voorkomen dat een radicale (linkse) aanpak een grote hap neemt uit ons gunstige vestigingsklimaat en de Nederlandse concurrentiepositie. Dat wil de PVV absoluut niet en is niet in het Nederlandse belang.

Wat vooral schort aan Nederlands belastingstelsel is de enorme belastingdruk voor burgers en het midden- en kleinbedrijf (mkb). Dat daar iets aan gedaan moet worden staat als een paal boven water.

Na jaren van opeenvolgende belastingverhogingen is de tijd nu aangebroken om de lasten weer te verlichten. Zo moeten onder meer de energiebelasting en de BTW omlaag. De PVV wil economisch uit de schulden groeien met lagere lasten.

Aflevering 4 Serie NL Kiest - Amsterdam Zuidas, 2014. Arden - Flickr
Amsterdam Zuidas, 2014. © Arden / Flickr

CDA: Martijn van Helvert

Overheden lopen inkomsten mis

Niet alleen buitenlandse overheden lopen miljarden aan inkomsten mis door het gunstige Nederlandse belastingklimaat; ook de Nederlandse staatskas wordt nauwelijks gevuld door belastinggeld van multinationals. Door een veelvoud aan fiscale regelingen betalen veel multinationals geen cent winstbelasting.

Het CDA pleit er daarom voor dat het betalen van belasting door multinationals in evenwicht wordt gebracht met wat het midden- en kleinbedrijf afdraagt. Dit kan onder andere door een minimumtarief in te voeren voor winstbelasting van multinationals.

Verder wil het CDA stappen nemen om geen doorstroomland meer te zijn. Er is geen plek voor brievenbusmaatschappijen zonder reële economische activiteiten. Zo kan de trustsector niet langer domicilie verlenen of bestuurders leveren aan doorstroomvennootschappen en brievenbusmaatschappijen.

D66: Salima Belhaj & Sjoerd Sjoerdsma

Pak belastingontwijking aan

Veel bedrijven hebben door en via Nederland belasting kunnen ontwijken; dat is ongewenst. In dit kabinet heeft D66 ervoor gezorgd dat verschillende internationale afspraken zijn overgenomen om belastingontwijking aan te pakken en ook op nationaal niveau initiatieven zijn ontplooid om internationale belastingontwijking tegen te gaan.

Denk hierbij aan het overnemen van het Multilateraal Instrument (aanpassing in veel verschillende verdragen), de Anti Tax Avoidance Directive 1 én 2 (EU-richtlijnen over het aanpakken van belastingontwijking) en de Europese richtlijn DAC6 (informatieverplichtingen voor grote bedrijven). Daarnaast heeft Nederland een conditionele bronheffing op rente en royalties ingevoerd en is de rulingpraktijk aangepast waardoor bedrijven geen ruling kunnen krijgen wanneer ze geen economische binding hebben met Nederland.

Verder heeft de Adviescommissie belastingheffing van multinationals goede aanvullende maatregelen in kaart gebracht die belastingontwijking kunnen tegengaan; D66 wil deze overnemen. Tot slot pleit D66 voor een zogeheten digitax – een belasting voor grote techbedrijven – en een minimumniveau in de winstbelasting op EU-niveau.

Aflevering 4 Serie NL Kiest - Amsterdam Zuidas, 2011. Udo Geisler - Flickr2
Amsterdam Zuidas, 2011. © Udo Geisler / Flickr

GroenLinks: Bram van Ojik

Nederland moet zich schamen

Nederland is zowel een belastingparadijs als een doorstroomland richting andere belastingparadijzen. Tot op de dag van vandaag lezen we voorbeelden in het nieuws van grote multinationals die via Nederland belasting ontwijken. De Nederlandse samenleving profiteert hier nauwelijks van, terwijl andere (ontwikkelings)landen belangrijke inkomsten mislopen die ze goed kunnen gebruiken voor onderwijs, zorg en infrastructuur.

Dit kabinet heeft gelukkig stappen gezet om belastingontwijking tegen te gaan, maar het is nog lang niet genoeg. Nederland staat nog steeds bovenaan de internationale lijst van belastingparadijzen – een plek waar we ons voor moeten schamen.

Volgens GroenLinks moeten hier drie dingen aan gedaan worden: strengere wetgeving (zoals onze aangenomen initiatiefwet om Shell winstbelasting te laten betalen), veel meer internationale samenwerking en veel meer verplichte transparantie als het gaat om de belastingaangifte van grote bedrijven. Alleen op die manier kunnen we voorkomen dat landen zich laten uitspelen door grote multinationals in een fiscale race naar de bodem.

SP: Sadet Karabulut

Schimmige belastingdeals moeten stoppen

Nederland is een van de grootste belastingparadijzen van de wereld. Multinationals komen hier enkel om een aanwezigheid op papier te bewerkstelligen. Door een zogenaamde brievenbusfirma op te zetten, kan de multinational gebruikmaken van de vele belastingvoordelen die ons land biedt. De belastingdienst maakt belastingafspraken met deze multinationals.

Deze schimmige belastingdeals moeten stoppen. De routes richting belastingontwijking moeten worden geblokkeerd. De renteaftrek voor bedrijven moet flink worden beperkt en de innovatiebox – gericht op fiscale voordelen ten aanzien van winsten behaald uit innovatieve activiteiten – moet worden afgeschaft. Ook moeten bedrijven in hun jaarverslag aangeven hoeveel belasting ze betalen in ieder land waar ze actief zijn en moet een einde worden gemaakt aan de ‘race naar beneden’ als het om de winstbelasting gaat.

Met andere landen moeten afspraken worden gemaakt om internationale belastingontwijking tegen te gaan. Nederland is een belastingparadijs voor de internationale wapenindustrie. Daaronder vallen immers alle grote bedrijven die hier belasting besparen op de buitenlandse productie van kernwapen(onderdelen) en allerlei wapensystemen die grote oorlogen in de wereld voeden. Daartegen moet worden opgetreden.

Aflevering 4 Serie NL Kiest - Amsterdam Zuidas, 2011. Udo Geisler - Flickr3
Amsterdam Zuidas, 2011. © Udo Geisler / Flickr

PvdA: Kati Piri

Multinationals moeten netjes belasting betalen

Op initiatief van PvdA-Europarlementariër Paul Tang heeft het Europees Parlement Nederland (en ook Cyprus, Ierland, Luxemburg en Malta) als belastingparadijs voor met name multinationals bestempeld. In reactie daarop heeft de PvdA, samen met GroenLinks en de SP, in de Tweede Kamer een wetsvoorstel ingediend dat als doel heeft om multinationals eerlijker belasting te laten betalen.

Dit is door het kabinet overgenomen. De maatregelen zijn het beperken van het verrekenen van verliezen en een aanpak van informeel-kapitaalstructuren. Om een waterbed-effect te voorkomen bepleit de PvdA het tegengaan van concurrentie op belastingtarieven door het invoeren van een Europees minimum internationaal tarief. Zo zorgen we ervoor dat multinationals niet langer hun verantwoordelijkheid kunnen ontlopen en netjes belasting gaan betalen.

ChristenUnie: Don Ceder

Belastingontwijking versterkt wantrouwen

De belasting op kapitaal in Nederland is internationaal gezien laag en daalt bovendien. Met behulp van gewiekste constructies splitsen bedrijven zich op om zich te vestigen in landen met gunstige belastingregimes, waaronder Nederland. Deze handelwijze voedt en versterkt het cynisme en wantrouwen onder veel burgers.

Die trend willen we keren. Dat vraagt zowel nationaal als internationaal om grote inzet. Nederland stopt met internationaal de vertragende factor te zijn en bekeert zich van gidsland voor slimme belastingontwijking tot gidsland voor effectieve aanpak daarvan.

Dit betekent concreet dat we inzetten op een Europees minimumtarief voor vennootschapsbelasting van 15 procent. We verbreden de belastinggrondslagen en voeren een digitax in, zodat ook online platforms hun bijdrage gaan betalen. Ook zijn we voorstander van het zoveel mogelijk openbaar maken van belastingrulings. Belastingontwijkende bedrijven dienen een sanctie opgelegd te kunnen krijgen via het mededingingsrecht en er komt veel beter fiscaal toezicht.

Aflevering 4 Serie NL Kiest - Amsterdam Zuidas, 2011. Udo Geisler - Flickr4
Amsterdam Zuidas, 2011. © Udo Geisler / Flickr

SGP: Kees van der Staaij

Streef naar rechtvaardig belastingklimaat

We moeten streven naar een rechtvaardig belastingklimaat, waarbij ook andere landen profiteren van de arbeid en productie in hun land. Dit is zeker van groot belang als het gaat om onderhandelingen en (belasting)akkoorden met ontwikkelingslanden.

Belastingontduiking en witwassen zijn onaanvaardbaar. Hoewel belastingontwijking feitelijk niet illegaal is, is dit moreel gezien wel verwerpelijk. Een ieder behoort een eerlijk aandeel in de belastingen op te brengen.

Nederland kan niet op eigen houtje een rechtvaardig internationaal belastingklimaat creëren en ontwijking tegengaan. Brede en internationale coördinatie van dit soort misstanden is nodig. Belastingheffing zelf moet een nationale bevoegdheid blijven.

Forum voor Democratie: Thierry Baudet

Aantrekkelijk vestigingsklimaat is positief

Wij willen dat Nederland niet alleen op belastinggebied, maar op élk gebied een paradijs is. Helaas is het dat op belastinggebied allerminst. Nederlanders betalen veel te veel belasting en wij willen de belasting verlagen – te beginnen met de invoering van een belastingvrije voet van 20.000 euro voor alle werkenden en gepensioneerden.

Dat ons vestigingsklimaat aantrekkelijk is voor bedrijven van over de hele wereld zien wij als iets positiefs. Binnen de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) worden afspraken gemaakt over de heffing van belasting over de hele keten. Daar doet Nederland netjes aan mee.

In de volgende aflevering: in artikel 90 van de Nederlandse Grondwet staat dat de regering zich actief moet inzetten voor de bevordering van de internationale rechtsorde. Hoe relevant is deze gelofte nu Realpolitik internationaal aan invloed toeneemt?

NL Kiest

Meer horen? Meer weten? Volg dan op 11 maart online het Grote Clingendael Buitenlanddebat.

 

Bekijk de trailer: