Nieuw Verschenen: over solitaire terroristen en andere boeken
Historicus Joris Kreutzer bespreekt de meest opvallende, interessante, nieuw verschenen boeken op het gebied van de Internationale Betrekkingen. Met deze keer boeken over Saddam Hussein, de blanke arbeidersklasse, de achteruitgang van de democratie en de opkomst en ondergang van de Moslimbroederschap.
John Nixon
Debriefing the President: the Interrogation of Saddam Hussein
Blue Rider Press, december 2016; 256 p.; € 19,=; ISBN: 978-0-3995-7581-5
John Nixon – de schrijver van dit boek – was op dat moment een hooggeplaatste analist binnen de Central Intelligence Agency. Hij bestudeerde de Irakese dictator al jaren en werd belast met de definitieve identificatie. Op basis van fysieke kenmerken en met de reactie op een lange lijst vragen die alleen Saddam zelf zou kunnen beantwoorden, wist Nixon te bevestigen dat de man die hij tegenover zich had inderdaad Saddam Hoessein was. Wat echter uit de gesprekken die Nixon met Saddam had duidelijk werd, was dat er vele misvattingen rondom de gevreesde dictator heersten.
Nixon – de eerste die na diens arrestatie uitvoerig met Saddam sprak – heeft een bijzonder en open portret geschreven van één van de meest beruchte autocraten van de afgelopen decennia. Nadat hij jarenlang de man van veraf geanalyseerd had, beschrijft hij de eerste ontmoeting met de dictator en de daaropvolgende verhoren. Op basis van deze gesprekken schetst Nixon een zowel wrede als complexe man, die door beleidsmakers in de Verenigde Staten op belangrijke punten niet goed begrepen werd. Dit gebrek aan inzicht leidde in Washington tot verkeerde inschattingen en bepaalde aannames over Saddam en diens regime, die grote invloed hadden op het uiteindelijke besluit in 2003 Irak binnen te vallen.
Hoe kon het gebeuren dat de blanke arbeidersklasse, die ooit middenin de samenleving stond, zich zo gemarginaliseerd voelt? Wat is de oorzaak achter hun steun aan steeds radicalere politiek? En waarom ziet deze klasse zich, ondanks de feiten die dit tegenspreken, als een minderheid in hun eigen land? Justin Gest spreekt met inwoners van arbeiderssteden als Youngstown in Ohio en Dagenham in Engeland en probeert – door hun verhalen in perspectief te zetten – zo het nieuwe fenomeen van radicalisering van de blanke arbeidersklasse te begrijpen.
Brian Fishman, contraterrorisme-deskundige, onderzoekt op basis van buitgemaakte documenten van ISIS en haar voorgangers hoe deze groepering zo snel haar doelen wist te bereiken en wat we van Sayf al-Adl’s plan kunnen leren over de toekomst van ISIS. Door een grondige analyse van de geschiedenis van ISIS en de strategie waarmee ze haar successen tot nu toe behaald heeft, kunnen we deze groepering beter begrijpen, en zal uiteindelijk helpen haar te verslaan.
De afgelopen jaren is de wereld geleidelijk aan steeds minder democratisch geworden. Dictators en schijndemocratieën dragen de grootste verantwoordelijkheid voor deze achteruitgang, maar ook de westerse democratieën zijn medeverantwoordelijk voor deze mondiale trend. Overheden in Washington, Londen en Brussel hebben de wereld – om hun economische en politieke belangen op de korte termijn te beschermen – op de langere termijn minder stabiel en welvarend gemaakt.
In dit boek stelt Brian Klaas, onderzoeker aan de London School of Economics, dat deze trend in niemands belang is en dat het tijd is op een nieuwe manier geopolitiek te bedrijven. Klaas onderzoekt deze wereldwijde achteruitgang van democratie door middel van interviews met spelers als een generaal uit Madagaskar die graag gedichten leest, maar ook politici ontvoert, slachtoffers van marteling in Tunesië; Wit-Russische activisten die door de geheime dienst achtervolgd worden; en leden van de Thaise Junta. Op basis van deze interviews vertelt Klaas het verhaal van een ontwricht systeem, dat leidt tot wereldwijde teloorgang van democratie.
Steeds vaker hebben we in de wereld te maken met de ‘lone wolf’, de solitaire terrorist. En we mogen verwachten dat dat geen kortstondig verschijnsel is. We worden geconfronteerd met daders als Anders Breivik, die op een Noors eiland tientallen mensen vermoordde. Maar ook Omar Mateen, die in een nachtclub in Orlando bijna 50 mensen ombracht. Zij blijken net zo gevaarlijk te kunnen zijn als georganiseerde groepen. Wie zijn deze solitaire daders en wat moet er tegen hen gedaan worden?
Terrorismedeskundige Jeffrey D. Simon onderzoekt het verschijnsel van de ‘lone wolf’. Hij analyseert de zeer uiteenlopende motieven en achtergronden van solitaire terroristen en adviseert hoe dit soort daders bestreden moet worden. Volgens Simon zijn de belangrijkste kenmerken van solitaire terroristen, de volgende:
● Ze zijn vaak slimmer en gevaarlijker dan veel terroristische organisaties.
● Het internet blijkt een perfecte broedplaats voor geïsoleerde individuen met gewelddadige neigingen.
● Het beeld dat er weinig aan solitaire daders gedaan kan worden, klopt niet. Innovatieve strategieën en beleid kunnen ontwikkeld worden om deze vorm van terrorisme te bestrijden.
● Er zijn heel weinig vrouwelijke ‘lone wolves’, maar dat zal de komende jaren waarschijnlijk veranderen.
● De solitaire dader is niet altijd een islamitische extremist. Hij is te vinden in bijna alle politieke en religieuze ideologieën.
Hoe wist de Moslimbroederschap na de val van Mubarak in februari 2011 zo snel de macht te grijpen in Egypte? En waarom verloor dezelfde Moslimbroederschap de macht in minder dan 900 dagen in een militaire coup in juli 2013? Eric Trager beschrijft de opkomst en val van de Moslimbroederschap in Egypte. Hij legt hierbij de nadruk op de besluitvorming in de organisatie. Wat waren de redenen achter het besluit van de Broederschap om aan de opstand in 2011 mee te doen, om deel te nemen aan de parlementaire verkiezingen en om, ondanks eerdere beloften dit niet te doen, toch een kandidaat voor het presidentschap te nomineren?
Op basis van uitgebreid onderzoek in Egypte zelf en interviews met tientallen gewone leden en leiders van de Moslimbroederschap, stelt Trager dat dezelfde kenmerken die de Broederschap aan de macht hielpen een rol speelden in haar latere ondergang. Het intensieve proces van rekruteren van nieuwe leden en de rigide nationale commandovoering zorgden ervoor dat de organisatie zeer goed in staat was mensen te mobiliseren en zo de eerste parlementaire én de eerste presidentiële verkiezingen te winnen. Maar deze zelfde hiërarchische structuur, waarin tegenstemmen geweerd werden en critici als vijanden van de islam werden beschouwd, sloot veel mensen buiten. Deze exclusiviteit creëerde veel wrevel bij heel wat Egyptenaren, waaronder medewerkers van de belangrijkste staatsorganen van het land.
Ook zorgde de geïsoleerde positie van de Broederschap ervoor dat haar leiders niet tijdig erkenden hoe snel de macht hen door de vingers glipte. Hierdoor waren honderdduizenden leden van de Moslimbroederschap in het geheel niet voorbereid op de gewelddadige repressie die volgde op de staatsgreep en de val van president Morsi.
0 Reacties
Reactie toevoegen