redactioneel

Historische akkoorden en politieke stormen

De internationale diplomatie boekte deze zomer een overwinning met het atoomakkoord tussen het Westen en Iran. Een historisch akkoord, zegt ook Midden-Oosten-deskundige Anno Bunnik. Toch spreekt hij van een staaltje symboolpolitiek, dat vrede en stabiliteit in de regio niet dichterbij zal brengen. Zijn prikkelende column vormt de aftrap voor de nieuwe digitale editie van de Internationale Spectator.

Verschuivende Europese hoekstenen

In deze editie komt ook een ander historisch akkoord aan bod: op 1 augustus was het 40 jaar geleden dat de ‘Slotakte van Helsinki’ getekend werd. De basisbeginselen van Helsinki werden samen met de latere OVSE de hoekstenen van de Europese veiligheidsarchitectuur. Staat het gebouw van Europese veiligheid vier decennia later op instorten? Bob Deen en Jan Marinus Wiersma geven uitgebreid antwoord op deze vraag.

Gekoppeld aan de Europese veiligheid, verschuiven ook de hoekstenen van de Europese politiek. De komende maanden onderhandelt de Britse premier Cameron over het Britse EU-lidmaatschap. Zal het zo’n vaart niet lopen of moeten we toch serieus rekening houden met een ‘Brexit’? Rem Korteweg ontkracht vijf mythes over het Britse EU-referendum.

Past het ‘Agreekment’ van juli in het rijtje historische akkoorden? Dat zal wellicht nog moeten blijken, maar onmiskenbaar interessant is dat Commissievoorzitter Juncker tijdens de Eurotop van 12 en 13 juli over Griekenland op zijn plaats werd gezet. Niet Juncker, maar zijn collega van de Europese Raad, Tusk, speelt in Europa de hoofdrol, aldus EU-correspondent Jan Werts.

Ondertussen lijkt de euro de financiële, politieke en economische stormen te hebben overleefd. De ‘vijf presidenten’ van Europa analyseerden onlangs de tekortkomingen van de eurozone (wel een gedeelde munt, maar weinig middelen om eurolanden in het gareel te houden), alsook het crisisherstel dat afgelopen jaren plaatsvond. Peter van Roozendaal en Anet van Schijndel van de Algemene Rekenkamer analyseren het bancaire landschap nu het toezicht op de grootste banken van de eurozone bij de ECB is belegd. Volgens de onderzoekers kent de eurozone toezicht- en controlegaten die gedicht moeten worden.

Ook Adriaan Schout maakt de balans op: wat heeft de euro aan de EU veranderd? De monetaire unie dwingt volgens de ‘EU/Euro-presidenten’ een verdere verdieping en federalisering af, maar niet alleen gaat dit tegen de wensen van Nederland in, het brengt volgens Schout een grote kans op falen met zich.

Nederland en opkomende mogendheden

In deze editie brengen we u tevens een drieluik over Nederland en opkomende mogendheden, te weten: Turkije, Brazilië en Zuid-Afrika. De Nederlands-Turkse relatie is sterk, maar deze band wordt volgens Joost Lagendijk in toenemende mate bepaald door wat er binnen de Europese Unie wordt besloten over Turkije. Brazilië wordt door Nederland als belangrijke partner gezien, maar geldt dat ook vice versa? Kees Koonings geeft uitvoerig antwoord. Tot slot werpen Frans Kamsteeg en Harry Wels de vraag op welke bijdrage Nederland kan leveren aan de kentering in de stagnerende opkomst van Zuid-Afrika.

Conflicten, corruptie en climate change

Ook de opkomende mogendheden ondervinden net als andere economieën de gevolgen van de dalende grondstofprijzen. De grondstoffenreserves blijken groter dan gedacht en er wordt volop geboord. Toch beargumenteert Dirk-Jan Koch dat er wel degelijk grenzen aan de mijnbouwgroei zitten, niet zozeer omdat de grondstoffen beperkt zouden zijn, maar vanwege een combinatie van drie c’s: conflicten, corruptie en climate change.

Ook de groeipotentie van de Europese stedelijke corridor kent grenzen, betoogt Friso de Zeeuw. Weliswaar vindt een concentratie van economische dynamiek en werkgelegenheid plaats in stedelijke agglomeraties, maar het idee van een economische ‘ruggengraat’ van Europa is een mythe, zo stelt de praktijkhoogleraar Gebiedsontwikkeling.

Niels Smeets sluit de reeks artikelen af met een analyse van het Russische duurzame-energiebeleid met het oog op de naderende Klimaatconferentie te Parijs. Anders dan wellicht gedacht, investeert het land met de grootste gasreserves ter wereld en lage binnenlandse energieprijzen wel degelijk in groene energie. Hebben we hier te maken met een groene reus op lemen voeten?

Tot slot

Tot slot bespreekt Gelijn Molier het boek Heeft geschiedenis zin? van voormalig hoogleraar Staats- en Bestuursrecht Wim Couwenberg, recenseert Gerben Stormbroek een boek van Dick Berents die betoogt dat Al-Qaida niet bestaat en schrijft Siebrich Visser over de met een Oscar genomineerde film Timbuktu, die het dagelijks leven in een door jihadisten bezette woestijnstad in Mali toont.

De redactie wens u veel leesplezier toe!

Coverfoto: © Flickr – Österreichisches Außenministerium