Back to archive
Challenging world views by our team of spectators

Hoop voor 2023: Nederland wereldkampioen energie en klimaat

20 Dec 2022 - 16:20

De wereld stevent recht af op een klimaatramp na de zoveelste bloedeloze klimaatconferentie, miljoenen mensen in Oekraïne dreigen de winter in de kou te moeten doorkomen na de bombardementen van Rusland op de energievoorziening in het land, en Nederland verliest ook nog eens na strafschoppen van Argentinië. Ik zie weinig lichtpuntjes voor het nieuwe jaar.

Maar voorbij dat cynisme denk ik aan het oude versje dat ik ooit hoorde van mijn Duitse grootmoeder: “Immer wenn du meinst es geht nicht mehr, dann kommt von irgendwo ein Lichtlein her.” Dan denk ik aan het ‘loss-and-damage fund’ dat in Sharm-el-Sheikh werd overeengekomen om de gevolgen van klimaatverandering voor ontwikkelingslanden te compenseren. Na veel touwtrekken stemden ook de Verenigde Staten in met dit fonds, zodat er in de komende jaren in ieder geval gewerkt kan worden aan klimaatverzekeringen en aan waarschuwingssystemen om de ergste klimaatrampen voor te zijn.

Belangrijker is misschien nog dat de Russische invasie in Oekraïne voor iedereen in Europa eindelijk duidelijk maakte dat de steeds grotere afhankelijkheid van Russisch gas over de afgelopen decennia niet verstandig was. Behalve politiek meer omstreden maatregelen, zoals het boren naar nieuw gas in de Noordzee of het bouwen van nieuwe kerncentrales, heeft dat ook het bredere bewustzijn onder Nederlanders opgeleverd dat isolatiemaatregelen en zonnepanelen op het dak nu echt niet langer uitgesteld kunnen worden. Het lijkt er nu op dat iedereen die dat kan op zijn minst overweegt om zelf energiebesparende maatregelen te nemen – en dat veel mensen deze plannen ook echt uitvoeren.

Uiteindelijk is het essentieel dat iedereen duurzame energie kan betalen, zonder het gevoel te krijgen dat dat alleen iets is voor een rijke elite

Eindelijk komen de energieprijzen nu ook dichter in de buurt van de werkelijke kosten van onze energievoorziening waarin de milieukosten worden meegerekend. Het is goed dat daarbij nu ruim aandacht is voor een rechtvaardige energietransitie, zodat de kosten voor degenen die dit niet kunnen betalen vergoed worden. Uiteindelijk is het namelijk essentieel dat iedereen duurzame energie kan betalen, zonder het gevoel te krijgen dat dat alleen iets is voor een rijke elite.

Nog een lichtpuntje is dat de discussie – in ieder geval in Europa – niet meer alleen gaat over klimaat en energie. Alle spullen die we kopen zijn ooit gemaakt en het verstopte energiegebruik in die spullen is vaak groter dan dat wat we op onze energierekening zien. Een circulaire economie, waarin we ons gebruik van materialen verminderen, spullen zo vaak mogelijk repareren en recyclen wanneer dat niet meer mogelijk is, is minstens zo belangrijk als het beperken van ons directe energieverbruik.

We beginnen eindelijk in te zien dat duurzaamheid een noodzakelijke voorwaarde is voor onze toekomstige individuele en collectieve welvaart. En dat die welvaart niet per se samenhangt met het kopen van meer spullen. Ik hoop dat die discussie in het komende jaar verder gevoerd gaat worden, in Nederland en daarbuiten.

En ja, Nederland wordt vast ook nog wel eens wereldkampioen voetbal. Maar niet in 2023.

Authors