Terug naar archief
De wereld door de ogen van ons team van spectators

Mensenrechten in Marokko: geen plek voor relativering

24 Apr 2018 - 11:20

Kati Piri & Lilianne Ploumen

Daar staat hij. In lichtblauw overhemd tussen de advocaten in zwarte toga’s. Tien maanden isoleercel en marteling hebben hem niet kunnen breken. Nasser Zefzafi is eindelijk aan de beurt om zijn pleidooi te houden.

Wij zitten in de rechtbank van Casablanca, nog geen tien meter van de bekendste leider van de protesten in het Rif-gebied, in het noorden van Marokko. Zefzafi’s stem reikt ver buiten de rechtszaal in Casablanca. Een derde van de Riffijnen is ooit naar Europa geëmigreerd, op zoek naar een beter bestaan. Zij en hun kinderen en kleinkinderen volgen de ontwikkelingen in Marokko op de voet. Veelal via honderden Facebook-pagina’s met livestreams, video’s en verslagen van de rechtszaak in alle Europese talen.

Hun familie en vrienden die in de Rif wonen, voeren een dagelijks gevecht om het hoofd boven water te houden. Tienduizenden gemarginaliseerde Riffijnen – jong en oud, man en vrouw – gingen maandenlang de straat op omdat ze een goede toekomst willen voor hun kinderen, voor zichzelf. Hun eisen zijn niet buitensporig: meer banen, betere zorg, goede scholen. Het was een noodkreet om hulp aan de overheid in Rabat. Maar diezelfde overheid keerde zich uiteindelijk tegen hen. De 49 protestleiders die nu terecht staan, hangt een levenslange gevangenisstraf boven het hoofd.

Wij gingen naar Marokko om het gesprek aan te gaan met de regering en om onze solidariteit te betuigen met de politieke gevangenen en hun families. De toegang tot de Rif is ons door de lokale autoriteiten in Al Hoceima ontzegd, hetgeen de vraag opwerpt wat zich daar afspeelt dat de rest van de wereld niet mag zien?

De Rif lijkt te zijn vergeten door de regering in Rabat

Marokko is – als buurland van de Europese Unie – een belangrijke partner van Europa. Er wordt gepoogd nauw samen te werken met Rabat. Maar de ontwikkelingsgelden uit de EU komen niet terecht bij de mensen in de armere regio’s. Het straatbeeld in de grote steden Casablanca, Marrakech en Fes staat in schril contrast met gebieden op het platteland. De Rif lijkt te zijn vergeten door de regering in Rabat.

Het geld dat wél binnenkomt, is afkomstig van de families die in Europa leven. Dezelfde families die nu voor het eerst overwegen om hun zomervakantie niet in Marokko door te brengen, uit vrees opgepakt te worden vanwege steunbetuigingen op social media voor de protestbeweging.

Uit een recente peiling onder de Marokkaans-Nederlandse betrokkenen bij de ‘Hirak’ – blijkt dat de helft van hen om deze reden aankomende zomer niet naar Marokko zal gaan. Ook is een deel bang dat familie en vrienden door een bezoek aan Marokko in de problemen kunnen komen.

Zefzafi geeft de aanwezigen in de rechtbank een college over de roerige geschiedenis van de Rif. In zijn kleurrijke betoog haalt hij passages aan uit de Koran, citeert hij uit toespraken van de Koning en passeren zelfs Freud en Spinoza de revue. Maar zijn simpele oproep ‘Ons land heeft ons allemaal nodig’, is zijn krachtigste weerwoord tegen de aantijging een separatistenleider te zijn.

De berechting van de protestleiders vindt weliswaar plaats in een rechtszaal, maar niet in een rechtsstaat. Marokko is een democratie in wording en elke transitie gaat gepaard met groeipijnen. Maar als mensenrechten in het geding zijn, is er geen plek voor relativering. 

Auteurs

Kati Piri
Lid van het Europees Parlement namens de PvdA
Lilianne Ploumen
Lid van de Tweede Kamerfractie van de PvdA