Terug naar archief
De wereld door de ogen van ons team van spectators

China in 2020: koersvast met noodplannen op zak

17 Dec 2019 - 15:26

China rekent op zwaar weer in 2020. Terwijl Europa en de VS de komende twee weken rondom de kerstboom zitten, breken Chinese beleidsmakers zich het hoofd over de vele problemen die op hun bord liggen. Beijing heeft onlangs het land opgeroepen om zich goed voor te bereiden op de toekomst en noodplannen gereed te hebben. Het handhaven van stabiliteit staat daarbij centraal, zo luidde de boodschap.

Deze laatste aanwijzing is lange tijd niet zo prominent naar voren gekomen en geeft aan dat China zich niet alleen zorgen maakt over de gevolgen van de economische problemen voor de sociale stabiliteit in China, maar ook over de groeiende internationale druk op Beijing.

Een einde aan de handelsoorlog met de VS is voorlopig niet in zicht

De Chinese zorgen zijn terecht. Een directe escalatie van de handelsoorlog met de VS mag dan met de ‘fase-1 deal’ van 13 december zijn afgewend, een einde aan de strijd tussen de twee grootste economieën ter wereld is voorlopig niet in zicht. Die strijd gaat immers vooral over technologische suprematie en zal ook in 2020 de relatie met de VS beheersen.

Alhoewel Chinese leiders het idee van een economische en technologische loskoppeling van de VS in hun speeches verwerpen als ‘ondenkbaar’ en ‘schadelijk voor de wereldeconomie’, neemt China steeds meer maatregelen die het land minder afhankelijk maken van buitenlandse technologie.

Zo werden Chinese overheidsinstellingen kortgeleden opgeroepen om binnen drie jaar buitenlandse computers en software te vervangen door binnenlandse producten, en heeft het Chinese bedrijf Huawei plannen ontwikkeld om in versneld tempo chips en andere onderdelen in China zelf te maken.

Ook de Europese Unie, die China in 2019 een “economische concurrent” en “systeemrivaal” noemde, zal zich in 2020 waarschijnlijk kritischer opstellen tegenover China. De voorzitter van de nieuwe ‘geopolitieke’ Europese Commissie Ursula Von der Leyen heeft al aangekondigd meer tegenwicht te willen bieden aan grootmachten als China.

China’s buitenlandse investeringen in de VS en Europa nemen ondertussen steeds verder af, een trend die zich naar verwachting zal voortzetten in 2020.

Naast economische kopzorgen krijgt Beijing het komende jaar te maken met toenemende politieke druk. Zo zal de onvrede van de bevolking van Hong Kong zich niet gemakkelijk laten wegnemen, vooral niet nu de Chinese positie zich verhardt en de kans op een tegemoetkoming aan de eisen van de demonstranten vrijwel verkeken is.

Ook in Taiwan gaan de zaken niet zoals Beijing eerder hoopte. Opiniepeilingen voor de presidentsverkiezingen van 11 januari voorspellen een overwinning van de zittende President, Tsai Ing-wen, van de Democratische Progressieve Partij (DPP), die in principe onafhankelijkheid van China voorstaat.

Daarnaast neemt de internationale kritiek op Chinese mensenrechtenschendingen in de provincie Xinjiang, waar een flink deel van de Oeigoerse bevolking geïnterneerd is in heropvoedingskampen, verder toe. 

Het Chinese leiderschap heeft een duidelijk doel voor ogen

Zal het nieuwe jaar dan alleen maar kommer en kwel brengen voor China? Zeker niet. Het Chinese leiderschap heeft een duidelijk doel voor ogen en werkt gestaag verder aan beleidsplanen die het land economische welvaart en een sterke technologische positie moeten verschaffen.

Met het Belt en Road Initiatief (BRI) en investeringen in wetenschap en technologie boekt China de nodige successen, al worden die niet altijd opgemerkt door het westerse publiek. Vanuit het perspectief van Beijing zou het Chinese glas in de loop van 2020 daarom heel goed half gevuld kunnen blijven.

Auteurs

Ingrid d'Hooghe
Senior Research Associate Clingendael